Međunarodni dan maternjeg jezika
U nedelju 21. Februara obeležava se Međunarodni dan maternjeg jezika. UNESCO je pre 21 godinu na generalnoj skupštinu doneo odredbu o obeležavanju Međunarodnog dana jezika kao sećanje na nemili događaj iz 1952. godine. Naime, u Daki u istočnom Pakistanu, na teritoriji današanje Bangladeša svirepo je ugušena pobuna studenata koji su protestvovali tražeći poštovanje prava na učenje na maternjem jeziku. Svi demonstranti su tada pobijeni, a kao sećanje na taj nemili događaj obeležava se Međunarodni dan maternjeg jezika 21. februara.
Međunarodni dan jezika i jezički izazovi sa kojima se svet susreće
Godinama unazad prisutan je veoma veliki uticaj engleskog jezika na razvoj ostalih jezika. Čak ni zemlje sa izuzetno jakom tradicijom poput Italije, Francuske ili Nemačke nisu uspele da sačuvaju jezik od uticaja englskog jezika. Anglicizmi se sve češće pojavljuju u gotovo svim jezicima. Sličan uticaj prisutan je i u kolokvijalnom sprskom jeziku gde su brojne domaće reči zamenjene anglicizmima.
U poslednje vreme, pored upliva anglicizama u svetske jezike prisutan je trend koji se javlja sa daljim razvojem informacionih tehnologija i povezivanju sveta putem interneta i društvenih mreža. Moderni jezik je obogaćen frazama i terminima direktno vezanih za način pisanja na internetu (LOL, LFMAO, FTW, WTF, itd.). Možemo govoriti o nastanku novog „internet jezika“.
Pojedini stručnjaci govoreći o razvoju modernog jezika upozoravali su na trend stvaranja jednojezične civilizacije. Iako će prema procenama lingvista do kraja 21. veka izumreti preko polovine od registrovanih 6000 jezika, opasnost od stvaranja jednojezične civilizacije malo verovatna. Jezici koji se smatraju najugroženijima su jezici koji pripadaju malim etničkim zajednicama sa malim brojem govornika, koje nemaju formirane institucije koje bi mogle da pomognu očuvanju jezika.
Srbija na međunarodni dan maternjeg jezika
Kao što smo već spomenuli ni Srbiju ni srpski jezik nije zaobišao uticaj engleskog i „internet“ jezika. Određeni kolokvijalni izrazi ustalili su se ne samo kod mlađe populacije.... „Wtf, o čemu priča ovaj čovek, lol“, zapitaće se možda neko od vas dok čita ovaj članak. 😊
U Srbiji se prema podacima Nacionalne kancelarije za ljudska i manjinska prava nastava održava na 13 manjinskih jezika. To je omogućilo da oko 45000 mališana školu pohađa na svom maternjem jeziku. Što se tiče predškolskih ustanova, oko 10 manjinskih jezika je u upotrebi. U srednjim školama više od 13000 mladih pohađa nastavu na svom maternjem (jeziku nacionalne manjine).
Kada govorimo o pismenosti, zvanični podaci nisu preterano ohrabrujući niti preterano pesimistični. Prema poslednjem istraživanju oko 2,68% stanovništva je bez školske spreme, 11% stanovništva ima nepotpuno osnovno obrazovanje, dok je nešto više od 20% samo sa osnovnim obrazovanjem.
Obeležavanje međunarodnog dana maternjeg jezika u Srbiji
Srbija poštuje odredbu UNESCO-a i danas, 21. februara obeležava Međunarodni dan maternjeg jezika.
U mestu Kovačica, pokraj Pančeva Međunarodni dan maternjeg jezika se već tradicionalno obeležava izložbom naivnog slikarstva u galeriji Babka. Klik za Srbiju kao prijatelj fondacije Babka i jedan od partnera izložbe vas poziva da u narednih 2 meseca obiđete Kovačicu i posetite izložbu. Kovačica je svetstka prestonica naivnog slikarstva godinama čuvajući autentičnost kulture i tradiciju tog podnevlja.
Čekamo Vas u Kovačici!