Zeleni dragulj Vojvodine - Zagajička brda
Zagajička (Zagajska) brda predstavljaju predeo na severoistočnom obodu Deliblatske peščare. Prostiru se na nešto više od 250 ha i predstavljaju drugu zonu zaštite u okviru specijalnog rezervata prirode „Deliblatska peščara“.
Zagajička brda predstavljaju najviši deo Deliblatske peščare, a po mnogima i najlepši. Pogled sa njih pruža se desetinama, pa i stotinama kilometara sa svih strana. Vide se okolni mesta ali i po neko dalje mesto, Vršačke planine, južni Karpati, kao i voda Dunava u daljini. Ulaskom u zonu Zagajičkih brda, gde su peščane dine visoke više od 200 m, dobija se osećaj kao da ste u nekoj planinskoj oblasti, a ne u ravničarskoj peščari. Zagajička brda skrivena su između velikog prostranstva Deliblatske peščare i njenog ruba kraj sela Zagajica. Upravo to je i najatrkativniji deo Banatske peščare, a do njega je moguće doći samo pešice i uz dobro poznavanje puteva. Ovaj prirodni fenomen se nalazi na samo 75 km od glavnog grada. Pristup je moguć iz tri pravca. Preporuke su dolazak na brda biciklom u duhu održivog turizma.
Zagajička brda koja izgledom podsećaju na loptaste bregove, zapravo su drevne peščane dine, delom šumovite a delom prekrivene stepskom vegetacijom. Ovi lesni oblici reljefa, obrasli stepskom vegetacijom, predstavljaju jedan od poslednjih sačuvanih stepskih predela u Vojvodini. Jedinstveni relikt pra-pejzaža Panonske nizije pre nego što su je progutale oranice. Zanimljivo je da se na obroncima Zagajičkih brda i danas može videti trska.
Zagajička brda su, stanište najveće kolonije slepog kučeta u Evropi, a tu žive i druge zaštićene vrste.
Na najvišoj tački Zagajičkih brda nalazi se obeležje u vidu zidanog obeliska koji štiti tačku geodetskog premera iz vremena Austrougarske. Iako mnogi tvrde da je obelisk podignut za vreme Marije Terezije, s obzirom na čeličnu armaturu u betonskom postamentu, najsigurnije bi bilo datirati ga u početak 20. veka, verovatno neposredno pred izbijanje Prvog svetskog rata.
Uz obelisk je mnogo kasnije podignut i visoki meteorološki stub za merenje brzine vetra.
Zagajička brda su skriveni dragulj za fotografe, i sve one koji to žele da postanu – minijaturna banatska Toskana! Prizori su najlepši sredinom maja i krajem oktobra, naravno u osvit ili suton dana uz nežnu igru svetlosti po konturama bregova i kroz krošnje samoniklih peščarskih hrastova.
Kako doći?
Singularitet u vojvođanskom pejzažu se nalazi na samo 75 kilometara od glavnog grada. Pristup je moguć iz tri pravca. Najlepše je doći na Zagajička brda biciklom, u duhu održivog turizma.
Ukoliko se krene sa decom treba znati da je vožnja bicikla po zemljanom putu i kroz bagrenjake zanimljiva ali i naporna akcija. Potrebno je savladati i nekoliko kraćih uspona što po ovakvom terenu predstavlja značajan napor kada težina bicikla dostiže i 50% težine deteta.
Preko Dolova, Mramorka i Deliblata stiže se do centra za posetioce “Čardak” na južnom obodu Deliblatske peščare. Dalje do Šušare vodi uzani put u dužini od 11,5 kilometara, koji negde po sredini preseca samu peščaru u smeru od juga ka severu. Atraktivan je za vožnju biciklom a nezgodan za obična vozila. Iako većim delom asfaltni, put je na dosta mesta urušen i prepun udubljenja, od kojih su neka često ispunjena vodom.
Ko ne planira bici vožnju od Čardaka do Šušare, najkraći prilaz Zagajičkim brdima vodi magistralnim putem Pančevo – Vršac. Potrebno je u mestu Uljma skrenuti desno putem za Belu Crkvu. Ubrzo zatim u mestu Izbište ponovo skrenuti desno ka Šušari. U nekom trenutku put se penje na breg i pravi blagu krivinu udesno. Neposredno posle uspona i krivine treba ostaviti auto na prvoj raskrsnici i krenuti put Brda biciklom ili peške poljskim putem sa suprotne leve strane kolovoza. Ovaj put je najkraća veza Zagajičkih brda i nekog asfaltnog puta i koja iznosi 4 kilometra pri čemu se mahom ne gubi na visini. Nije preporučljivo voziti pomenutim kolskim putem do samih brda gradskim automobilom!
Source: Wikipedia, nestvarna.blog, www.mojsvetuboji.com