Manastir Sopoćani

Vodimo vas na jug Srbije, gde je priroda stvorila izuzetne predele. Upravo u sred prirodnih kreacija, u Raškoj regiji nalazi se manastir Sopoćani i ispričaćemo vam više o njegovoj istoriji.

sopocani

1160-ih Veliki Zupan Stefan Nemanja učvrstio je svoju vlast na prestolu u Raški. Iako su Nemanjini sinovi dobili titulu kralja i crkvu uspostavili kao nezavisnu učinivši je autokefalnom, razvili ekonomski sistem i skovali novac, delo i ličnost Stefana Nemanje ostali su sjajan uzor i primer na koji se ugledaju mlađe generacije. Sopoćani su bili zadužbina srpskog kralja Stefana Uroša I, sina Stefana Prvovenčanog i Nemanjinog unuka. Izgradio ga je 1260. godine kralj Uroš I Nemanjić kao crkvu koja će mu služiti kao grobnica, a sredinom 14. veka dogradio ga je i obnovio praunuk Dušan. Crkva je posvećena Svetoj Trojici. Od nekadašnjeg većeg manastirskog kompleksa, koji je obuhvatao brojne građevine (trpezarije, stambene zgrade i druge), danas je ostala samo crkva Svete Trojice. Manastir je nekada bio okružen visokim kamenim zidom sa dve kapije. Završetak oslikavanja glavnih delova crkve može se indirektno povezati sa periodom koji datira između 1263. i 1270. godine. U Sopoćanima je izveden dekorativni plan koji je formiran tokom 13. veka - u prostoru pred oltarom gde se nalaze liturgijske scene, u naosu Hristova spasonosno delo prikazano je kroz ciklus Velikih praznika, u priprati su predstavljeni Stari zavet, dogmatske i eshatološke teme. Kroz ikonografske portrete porodice Nemanjić i kroz istorijske scene Simeona Nemanje i Svetog Save. Posle Gradca (oko 1275), zadužbine kraljice Jelene Anžujske, supruge osnivača Sopoćana - kralja Uroša I - čiji su slikari bili visoko na lestvici kreativnosti, u Srbiji je došlo do prekida u stvaralaštvu.

sop2

Uspenje Bogorodice

Arhiepiskop Sava II, koji je postao poglavar Srpske pravoslavne crkve 1263. godine, predstavljen je u povorci arhijereja u prostoru oko oltara. Freske Sopoćana neki stručnjaci za srpsku srednjovekovnu umetnost smatraju najlepšim u tom periodu. Na zapadnom zidu naosa nalazi se poznata freska Uspenja Bogorodice.
U 16. veku monasi su morali nekoliko puta privremeno napustiti manastir zbog osmanske pretnje. Konačno, tokom 1689. godine, Turci Osmanlije su zapalili manastir i odneli olovo sa crkvenog krova. Bratstvo je sa nekim važnim relikvijama izbeglo na Kosovo - ali se nije vratilo u Sopoćane; ostao je pust više od dve stotine godina, sve do 20. veka. Crkva je polako propadala: svodovi su joj se urušili, kupola je pala, a ostaci okolnih zgrada bili su prekriveni ruševinama i zemljom.
Konačno, tokom 20. veka manastir je obnovljen i danas ga naseljava uspešno bratstvo posvećenih monaha. Činjenica da većina sopoćanskih fresaka i dalje blista blistavom lepotom - preživevši više od dva veka ekstremne izloženosti elementima.
Unutrašnjost crkve ukrašena je štukaturnim ornamentima u boji. Freske u Sopoćanima su u osnovi očuvane zahvaljujući svom kvalitetu i predstavljaju neka od najvećih dostignuća monumentalnog zidnog slikarstva u Srbiji. Najznačajnije freske nalaze se u centralnom delu crkve - oltaru, naosu i priprati.

Uspenje_presvete_Bogorodice_-_Sopocani

Najpoznatija freska je Uspenje Bogorodice koje se prostire na preko 30 kvadratnih metara i nalazi se u centralnom brodu crkve. Bogorodica, okružena Hristom, anđelima, apostolima, episkopima spuštenih glava, zauzima središnji deo kompozicije.

Sopoćani su 1979. godine proglašeni spomenikom kulture od izuzetnog značaja, a zaštićena je od strane Republike Srbije.

Kategorija

Ostavite komentar