Rtanj
istočnoj Srbiji smešten je pravi prirodni dragulj. Udaljen je otprilike 250 km od Beograda i pripada Karpatskim planinama. Zbog svog specifičnog kraškog reljefa, formirani raspored stena imao je veoma veliki uticaj na razvoj biljnog pokrivača, kao i na vodoizvorišta i sam oblik Rtanja. Specifičan oblik Rtanja ogleda se u širokoj, masivnoj osnovi, koja se ka vrhu značajno sužave te formira piramidalni oblik. Kada Rtanj posmatramo sa severa ili juga izdiže se kao dugački greben, trapezastog oblika.
Do Rtnja iz Beograda stižete najbrže, autoputem E-75 za nešto kraće od 3h. Postoje i alternativni pravci, koji značajno produžavaju put.
Rtanj – geografske karakterstike
Rtanj pripada karpatsko-balkanskom sistemu planina. Izdiže se naglo iz ravnice i završava skoro pravilnom kupom. Ova geografska struktura navela je mnoge da veruju da je i Rtanj piramida slična susednoj „piramidi“ u Bosni. Rtanj je u svom podnožju sastavljen uglavnom od peščara i stena, dok je u višim delovima su najprisutniji krečnjački materijali. Posmatran sa južne strane ima blage padove, a prema podnožju se prostire visoravan koja se u takođe blagom padu spušta kao Soko Banji. Na severnoj strani Rtanj je „dramatično“ presečen sa oštrim grebenom pri vrhu. Na istočnom strani Rtnja, uzdiže se glavni i najviši vrh Šiljak. Najviši vrh Rtanja je Šiljak sa visinom od 1565 metara.
Geomorfologija Rtnja je veoma složena, jer se na Rtanju praktično susreću 4 različita geološka perioda. Brojni odroni i uplitanje različitih vrsta stena u jedinstven planinski sistem učinili su da na i oko Rtnja vlada pravi geološki „haos“. Sa severne strane Rtnja pruža se potolina Crne Reke. Karakterišu je izrazito eruptivne stene pune andezita. Iznad nje primećuju se krečnjačke stene Južnih Karpata. Šaroliku geomorfološku sliku upotpunjuje dolomitni pojas koji se nalazi u pojasu između 750 i 900m.
Rtanj se sa svojom prostranom osnovom, orjentisanom na sve četiri strane sveta izdvaja kao masiv iz planinskog sistema Srbije. Krečnjačke stene Rtnja su odredile u velikoj meri njegovu strukturu, dajući mu karakterističan izgled. Severna strana Rtnja je strma, a u gornjem karstnom delu je puna litica i odseka. Dosta blaža je njegova južna strana, prema sokobanjskoj kotlini. Istočna strana je sa grebenom, iz koga se izdiže glavni oštar vrh, formirajući pravu piramidu sačinjenu od krečnjaka i litica, koja se obrušava u dubinu, ka severu i istoku.
Vrhovi planine Rtanj grade stepenasto-planinsku formu, čiji položaj vrhova formira jednakostranični trougao. Najviši vrh Šiljak izdvaja se kao centralna piramida, Kusak je stožasti kraj grebena, a treći eliptični vrh je Baba.
Priroda na planini Rtanj
2018. godine planina Rtanj je dobila status Specijalnog rezervata prirode. Površina karakterističnog oblika i goegrafskog od 4 997 17 01 ha, dom je za brojne reliktne i endemične vrste flore i faune. Specifičan sastav reljefa uslovio je formiranje specifičnog sastava flore i faune. Čak 18% od ukupno svih vrsta flore prisutnih na teritoriji Srbije. Na južnim padinama Rtnja prisutna je bukva, u najvišim delovima priusutna je supalpska žbunasta vegetacija, dok se u središnjem delu raste endemična vrsta „Rtanjski čaj“. Ova afrodizijačka trava od koje se pravi čuveni „Rtanjski čaj“ je postala toliko popularna da su organizovane berbe ugrozile vrstu, značajno je proređujući. Danas je na snazi zabrana organizovanih berbi. Nepeta rtanjensis je endemična biljna vrsta Rtnja, dok su od reliktnih zajednica prisutni: jorgovan (Syringa Vulgaris), mečja leska (Corylus colurna), Pančićev maklen (Acer intermedium) i maklen (Acer monspessulanum), bela srebrna lipa (Tilia tomentosa), cer medunac (Quercus pubescens) i brojne druge.
Veliki biodiverzitet prisutan je i u fauni, što je uslovilo da planina Rtanj bude dom velikom broju ugroženih vrsta. Biodverzitet posebno je izražen u populaciji ptica koje čine 45% faune ptica na teritorije Republike Srbije i čak 2/3 faune slepih miševa se nalazi na Rtnju (posebno ugrožene vrste mali, veliki i južni potkovičar). Ihtiofauna je je bogata autohtonim vrstama kao što su krkuša, potočna pastrmka i mrena. U jezeru u selu Vrmdža zabeleženo je prisustvo populacije riba koje nisu konvergirale i divergirale.
Turizam na Rtnju
Rtanj je atraktivna i veoma popularna destinacija za sve planinare-amatere. Od početka aprila pa sve do kraja oktobra organizuju se planinarske ture na vrh Šiljak. Naravno, brojni entuzijasti kreću i sami u ovaj pohod, zato vas pozivamo i da sami to pokušati, jer je u pitanju jedna pre svega zdrava i veoma živopisna tura. Nakon oktobra, vremenski uslovi otežavaju u velikoj meri planinarenje, pa se to preporučuje samo iskusnijima.
Pored „hiking“ turizma, Rtanj nudi raznovrsan lovni turizam. Lovišta su bogata kako sitnom, tako i krupnom divljači. Mogu se susresti: jelen lopatar, muflon, srna, divlja svinja, zec, vuk, lisica, jazavac, a ima i dosta pernate divljači.
Takođe na nešto manje od 20km od Rtnja nalazi i Soko banja, koja predstavlja jedan od najzačajnih banjskih centara u Srbiji.
Kategorija
Serbian 
English 
Russian 
Chinese 
