80 godina od nacističkog bombardovanja Beograda
U Srbiji se 6. aprila navršava 80 godina od bombardovanja Beograda i napada nacističke Nemačke na Kraljevinu Jugoslaviju u Drugom svetskom ratu.
Tim povodom Ruski centar za nauku i kulturu „Ruski dom“ u Beogradu, u saradnji sa Gradom Beogradom, organizuje prigodan program u znak sećanja na ovaj tragičan događaj.
U Vaznesenjskoj Crkvi, sa početkom u 8.30 časova, biće služen parastos nedužnim žrtvama aprilskog bombardovanja. Zatim će na Novom groblju, u 9.30 časova, uz učešće predstavnika gradskih vlasti, Ambasade Rusije u Srbiji, Vojnog atašata Rusije u Srbiji i Ruskog doma biti položeni venci na Spomen-groblje žrtvama bombardovanja i palim ruskim braniocima Beograda 1941.
Centralni događaj biće održan na Trgu republike u 13 časova, kada će biti otvorena izložba u znak sećanja na jedan od najtužnijih dana u srpskoj istoriji – 6. april 1941. Na postavci, koju je pripremio Ruski dom uz podršku Grada Beograda, Fondacije Besmrtni puk Srbija i Omladinskog pozorišta DADOV biće predstavljeni tematski radovi poznatih srpskih umetnika, diplomaca Škole stripa, ilustracije i koncept arta ,,Đorđe Lobačev" iz Beograda. Škola je ponela ime u čast ruskog slikara, jednog od pionira u istoriji srpskog i jugoslovenskog stripa.
Povodom godišnjice, simbolički 6.aprila, biće održana onlajn konferencija ,,Korakom predaka, korakom pobede" koju zajedno organizuju Fondacija Besmrtni puk Srbija i Ruski dom u Beogradu.
Na izložbenoj vitrini Ruskog doma biće predstavljena foto-dokumentarna izložba arhivskih materijala iz zbirke Muzeja grada Beograda. Neke od fotografija biće predstavljene prvi put. Izložbu prati virtuelni sadržaj koji će biti dostupan skeniranjem QR koda.
Istorijski osvrt:
Posebno naređujem: da čim se završi koncentracija snaga i čim to dozvole meteorološki uslovi, sva jugoslovenska površinska postrojenja kao i sam Beograd moraju biti uništeni neprekidnim dnevnim i noćnim vazdušnim napadima" (Iz Hitlerove Direktive 25)."
U rano nedeljno jutro, 6. aprila 1941., tačno u 6:30 časova, usnula prestonica se probudila u košmaru koji je donela nemačka avijacija zasipajući grad sa 440 tona bombi. Podmukli napad bez najave užasom je prekrio lica ljudi. Bombardovanje Beograda je počelo.
Bombardovanje prestonice stavljeno je pod komandu pukovnika Aleksandera Lera, koji je dobio lično od Hitlera posebno naređenje – prvo srušiti Narodnu biblioteku, ustanovu u kojoj je čuvano ono što je vekovima činilo kulturni identitet naroda, pa tek onda strateški važne objekte. U vatri se našla Patrijaršija, teško je oštećena Vaznesenjska crkva u kojoj je bilo vernika koji su došli na jutrenje.
Na meti okupatora bile su i ruske kulturne ustanove. U aprilskom bombarodvanju 1941. stradala je zgrada u kojoj je bio smešten Institut za rusku crkvenu istoriju, vizantologiju i arheologiju „Kondakov“ sa bogatom bibliotekom i redakcijom. Tokom aprilskog bombardovanja lekari ruske poliklinike Crvenog krsta pružali su besplatnu pomoć ranjenim i bolesnim građanima, ne čineći razliku da li se radi o Rusima ili Srbima.
Tačan broj ljudi koji je izgubio život u ovom stravičnom činu agresije nikada nije tačno utvrđen, ali se procenjuje da je nastradalo između 2.271 - 4.000 ljudi.
Svim žrtvama koje su stradale u bombardovanju Beograda 6. aprila 1941. na Novom groblju 1966. podignuto je Spomen-groblje (autor arh. Milica Momčilović). Ovde, na ruskoj parceli Novog groblja, sačuvan je grob Vladimira Šelja, mladog ruskog poručnika, poginulog herojskom smrću u svojoj dvadesetdrugoj godini života u pokušaju da zaustavi nemačku tenkovsku kolonu. Šelj je bio jedan od brojnih predstavnika ruske emigracije koji su se junački borili za slobodu prestonice Jugoslavije i njenih stanovnika.