Beograd kroz istoriju
Na ušću Save u Dunav, na raskršću kultura, smešten je jedan od najstarijih gradova Evrope. Grad koji priča brojne priče i čija istorija datira u daleku prošlost, do 7000 godine pre nove ere, kada je nastala prva naseobina jedne od najvažnijih praistorijskih kultura Evrope – Vinčaska kultura.
Kao što ste mogli već da naslutite, u današnjem blogu putovaćemo malo kroz vreme i započeti priču o istoriji Beograda.
Praistorijski period
Priču o gradu burne istorije započinjemo u mezolitu i paleloitu. Na prostoru Zemuna pronađeni su ostaci okresanog kamenog oruđa i oružja, ukazujući na prve zajednice lovaca i sakupljača plodova.
Prva neolitska naselja na prostoru današnjeg Beograda formiraju se 7000 godina pre nove ere. Vinčanska i neolitska starčevačka kultura koje su se razvijale na ovim prostorima, vremenom postaju najdominantnije kulture Balkanskog polustrva. Svoj uticaj imale su i na prostore srednje Evrope i Male Azije.
Ostaci kulture koji datiraju iz mlađeg kamenog doba, pronađeni su u Vinči, Žarkovu kao i u Gornjem gradu, blizu ušća Save u Dunav. Upravo to svedoči o kontiunuitetu naseljenosti Beograda. Brojne beogradske opštine leže na ostacima ranijih praistorijskih naseobina.
Kada pričamo o naprednijim zemljoradničkim naseobinama, treba spomenuti Starčevačku kulturu nastalu iz ranih starčevačkih naseobina. Upravo je Starčevačka kultura zamenila Vinčansku (5500-4500. pne.).
U red najznačajnih nalazišta sa prostora Beograda spada Vinča. Vinčanska kultura je bila veoma uticajna, a poznata po izuzetno velikim naseobinama za to vreme. Poznata je po antropomorfnim figurnimama kao i po najranijoj bakarnoj metalurgiji.
photo credits: Arbenllapashtica - Own work/ Wikipedia
Kelti u Beogradu
U periodu oko 600. godine pre nove ere, prostore današnjeg Beograda naseljavala su plemena skita i tračko-krimerska plemena. Tako je bilo sve do 300 godine pre nove ere kada se dešava invazija keltskih plemena na Balkansko poluostrvo.
Prodor Kelta na Balkansko polustrvo, odnosno 279. godina pre nove ere su veoma značajan trenutak za Beograd kao takav. Naime, može se reći da su Kelti iz plemena Skordisci zaslužni za prvo imenovanje ovih prostora – Singidunum! Ime grada je sastavljeno od reči Singi (okrugli) i dunum (utvrđenje, grad). Drugo tumačenje imena je da je zapravo nastalo kombinacijom reči Singa (odnosno dračkog plemena koje su Kelti zatekli) i reči dunum (utvrđenje, grad).
Beograd u doba Rimljana
Ključeve Beograda, odnosno Singidunuma, od Kelta su preuzeli Rimljani početkom prvog veka pre nove ere. Rimske vojne operacije imale su za cilj da isteraju plemena Dardanaca, Skordiske i Dačane. Kako su Rimljani samo osvojili regiju bez postavljanja uprave, malo zapisa je ostalo iz perioda oko prvih vojnih pohoda na Singidunum.
Oblast Singidunuma je tek kasnije stabilizovana, a pod rimsku upravu ulazi i Taurunum, odnosno današnji Zemun. Pravi procvat, Singidunum doživljava 86. godine dolaskom Legije IV Flavija. Za vreme njegove uprave izgrađeno prvo kameno utvrđenje na Gornjem gradu, čiji su fragmenti i do dan danas sačuvani. Kastrum je bio kvadratnog oblika i obuhvatao je prostor današnjeg Gornjeg grada na Kalemegdanu. Nažalost, o izgledu Taurunuma iz tog perioda se malo zna. Pretpostavlja se da je bio smešten oko današenjeg Donjeg grada.
Kao vojni logor, Singidunum dobija na značaju u drugom veku, za vreme cara Hadrijana, a još više vek kasnije kada Aurelije napušta Dakije. Singidunum tada postaje i sedište hriščanske episkopije, a nešto kasnije u njemu je rođen i car Jovian Flavie Klaudije.
Singidunum i Taurunum bili su povezani mostom preko Save. Mostom koji je spajao ova dva grada pružao se i jedan od najznačajnih rimskih puteva. Na taj način, Singidunum postaje drumska raskrsnica od neprocenjivog značaja za Rim. Spajao je rimske provincije Dakiju, Meziju, Panoniju i Dalmaciju. Tuda se pružao i put koji je išao sa zapada na istok preko Sirmiuma (današnja Sremska Mitrovica), Singidunuma, preko Viminacijuma do Vizanta. Ceo put bio je utvrđen i zato se nazivao „via militaris“ ili vojni put. Put je bio utoliko značajniji, jer je spajao rudna nalazišta na Avali, Kosmaju i Rudniku.
Čitajte nas i sledeće nedelje, kada sledi nastavak priče o Beogradu kroz vekove.
Do tada, možete pogledati i video prilog koji smo spremili o još jednom velikom gradu iz Rimskog perioda – Viminacijumu!
Serbian 
English 
Russian 
Chinese 
